Odkryj fascynujący przepis na panettone z doskonałymi składnikami i krok po kroku.

Tajemnica puszystego panettone

Gdy mówimy o Bożym Narodzeniu we Włoszech, jednym z pierwszych dań, które przychodzi na myśl miejscowym, jest bez wątpienia panettone. Ten wysoki, puszysty i lekko słodki chleb, przypominający babkę, jest symbolem świątecznej atmosfery, dzielenia się i tradycji. Przepis na panettone to nie tylko przepis kulinarny – to opowieść zakorzeniona głęboko w włoskiej kulturze. Choć dziś panettone można kupić w sklepach na całym świecie, jego domowe przygotowanie według tradycyjnego przepisu pozostaje dla wielu wyzwaniem, ale i rytuałem.

Pochodzenie i legenda o panettone

Panettone pochodzi z Mediolanu, a jego historia sięga XV wieku. Istnieje wiele wersji jego powstania, ale jedna z najbardziej rozpowszechnionych legend opowiada o młodym uczniu piekarza imieniem Toni, który przypadkowo przypalił deser podczas pieczenia dla rodziny szlacheckiej. W desperacji wymieszał to, co miał pod ręką – mąkę, jajka, cukier, masło i suszone owoce – i powstało niespodziewanie pyszne ciasto. Goście byli zachwyceni, a danie zaczęli nazywać "Pane di Toni" – chleb Toni, czyli panettone.

Włoska babka panettone od tego czasu ewoluowała, ale jej podstawowe cechy pozostały niezmienione: delikatne ciasto, bogate w masło i żółtka, o zapachu cytrusów i rodzynek, długiej fermentacji i wysokim kształcie przypominającym kopułę.

Co sprawia, że oryginalne panettone jest tak wyjątkowe?

Możliwe, że zadajesz sobie pytanie: dlaczego ktokolwiek miałby spędzać godziny, a czasem nawet dni, na przygotowaniu deseru, który można po prostu kupić w sklepie? Odpowiedź jest prosta – smak, tekstura i autentyczność. Przepis na oryginalne panettone opiera się na naturalnym zakwasie, który nadaje ciastu charakterystyczną puszystość i delikatność. To właśnie długie fermentowanie odróżnia produkty przemysłowe od tych domowych.

Ponadto, przygotowanie panettone w domu to samo w sobie doświadczenie. To jak pieczenie chleba, tylko z większą dawką cierpliwości i radości. A kiedy z piekarnika wydobywa się zapach skórki cytrusowej, wanilii i masła, nie ma wątpliwości, że wynik jest tego wart.

Przepis na panettone krok po kroku

Z góry trzeba powiedzieć, że przepis na panettone nie jest sprawą na jedno popołudnie. Ma dwie główne fazy wyrastania, przy czym w pierwszej fazie ciasto dojrzewa przez noc. Jeśli jednak masz ochotę się za to zabrać, nagrodą będzie deser, który przewyższy nawet ten najlepszy kupiony.

Składniki (na 1 duże panettone o wadze około 1 kg)

Zakwas:

• 100 g aktywnego zakwasu (najlepiej pszeniczny lub "lievito madre")
• 100 g mąki pszennej
• 50 ml wody

Pierwsze ciasto:

• cały zakwas
• 250 g mąki pszennej (najlepiej z wyższą zawartością glutenu)
• 100 g cukru
• 100 g miękkiego masła
• 4 żółtka
• 120 ml wody

Drugie ciasto:

• całe pierwsze ciasto
• 150 g mąki pszennej
• 80 g cukru
• 80 g masła
• 2 żółtka
• 1 łyżeczka soli
• 1 laska wanilii (wyskrobane nasionka)
• skórka z 1 eko cytryny i 1 eko pomarańczy
• 150 g rodzynek (namoczonych wcześniej w rumie lub wodzie)
• 100 g kandyzowanej skórki pomarańczowej

Procedura

Przygotowanie zakwasu: Jeśli nie masz jeszcze aktywnego zakwasu, zacznij kilka dni wcześniej jego odnowienie. Idealnie jest mieć zakwas, który regularnie dokarmiasz i który jest przyzwyczajony do wyższego udziału cukru.

Dzień 1 wieczorem – pierwsze ciasto: W misce wymieszaj zakwas z mąką, cukrem, żółtkami i stopniowo dolewaj wodę. Zacznij wyrabiać ciasto – najlepiej ręcznie lub za pomocą robota. Gdy ciasto zacznie się trzymać razem, dodawaj po kawałku masło. Obrabiaj, aż będzie gładkie i elastyczne. Przykryj i pozostaw do wyrastania w temperaturze pokojowej na 12–15 godzin, aż podwoi swoją objętość.

Dzień 2 rano – drugie ciasto: Do wyrośniętego ciasta dodaj kolejną mąkę, cukier, żółtka, sól, wanilię, skórkę cytrusową, a na końcu masło. Wyrabiaj, aż ciasto znów będzie gładkie. Na koniec wmieszaj osączone rodzynki i kandyzowaną skórkę. Ciasto włóż do formy na panettone (lub do wysokiej papierowej formy) i pozostaw do wyrastania na 4–6 godzin, aż osiągnie brzeg formy.

Pieczenie: Rozgrzej piekarnik do 170 °C. Wierzch panettone możesz naciąć na krzyż, a do środka włożyć kawałek masła – uzyskasz wtedy pięknie chrupiącą skórkę. Piecz 40–50 minut, aż patyczek wbity w środek wyjdzie suchy.

Chłodzenie: Tradycyjnie panettone chłodzi się do góry nogami – przebij jego podstawę drewnianymi patyczkami i zawieś między dwoma krzesłami. Dzięki temu zachowa wysokość i nie zapadnie się.

I to wszystko – czasochłonne, ale satysfakcjonujące. Gotowe panettone ma puszysty, wilgotny miąższ, pachnie masłem i cytrusami, i rozjaśni każdą świąteczną stołową.

Panettone dziś

Podczas gdy oryginalny przepis na panettone pracuje z tradycyjnymi składnikami, współcześni piekarze nie boją się eksperymentować. Na rynku można znaleźć wersje z czekoladą, pistacjami, suszonymi wiśniami lub nawet z nadzieniem z kremowego mascarpone. W wersji bezglutenowej lub wegańskiej mogą je spożywać także osoby z ograniczeniami dietetycznymi.

Istnieją również uproszczone wersje, które wykorzystują drożdże zamiast zakwasu – te chociaż nie mają głębi smaku oryginału, są bardziej dostępne dla początkujących. I właśnie tutaj pojawia się piękny kompromis: wykorzystać przepis z drożdżami jako „treningowy", a później podjąć wyzwanie z zakwasem.

W wielu włoskich rodzinach pieczenie panettone to coroczna tradycja. Matki i babcie przekazują swoje przepisy dalej, a młodsze pokolenia z szacunkiem je modyfikują. "Pieczenie panettone to nie tylko zadanie kucharskie, to sposób, by się zatrzymać, być razem i tworzyć coś pięknego," mówi włoska blogerka kulinarna Benedetta Rossi, której przepisy śledzą miliony fanów.

Gdzie znaleźć wysokiej jakości składniki i sprzęt?

Podczas przygotowywania panettone jakość składników jest kluczowa. Bio mąka z wyższą zawartością glutenu, świeże żółtka, prawdziwe masło i autentyczna kandyzowana skórka – to wszystko wpływa na ostateczny smak. Specjalistyczne sklepy oferują nie tylko ekologiczne składniki, ale także praktyczne akcesoria, takie jak papierowe formy na panettone czy startery na zakwas.

A jeśli w tym roku nie masz ochoty piec, ale mimo to chcesz spróbować prawdziwego, wybierz rzemieślnicze panettone od włoskich piekarzy – ci często pracują z ekologicznymi składnikami i respektują tradycyjny proces produkcji.

Panettone to nie tylko świąteczny deser. To symbol rodzinnej atmosfery, cierpliwości i radości z tworzenia. Niezależnie od tego, czy zdecydujesz się na klasyczny przepis na włoską babkę panettone według starych zasad, czy stworzysz własną wersję, jedno jest pewne – zapach świeżo upieczonego panettone potrafi rozświetlić nawet najzimniejszy zimowy dzień.