Objawy zaburzeń hormonalnych i co można z nimi zrobić
Jak rozpoznać rozregulowane hormony i co z tym zrobić
Każdy z nas ma dni, kiedy nie czuje się najlepiej. Czasami to tylko zmęczenie, innym razem zły nastrój lub problemy ze snem. Ale co, jeśli to nie jest tylko przejściowy stan? Co, jeśli za tymi problemami stoi nierównowaga hormonalna?
Hormony są jak niewidzialni dyrygenci naszego ciała. Kierują nie tylko cyklem reprodukcyjnym, ale także metabolizmem, snem, nastrojem, głodem, a nawet stanem skóry. Kiedy są w równowadze, organizm działa jak dobrze dostrojona maszyna. Jednak kiedy któryś z graczy wymknie się spod kontroli, całe ciało to odczuwa. Właśnie wtedy pojawiają się objawy, które często początkowo ignorujemy.
Jak rozpoznać, że hormony nie są w równowadze?
Objawy nierównowagi hormonalnej są zróżnicowane i często różnią się w zależności od płci, wieku i etapu życia. Często są mylone ze stresem, przepracowaniem lub nawet problemami psychicznymi. Najczęstsze objawy rozregulowanych hormonów mają jednak jeden wspólny mianownik – długotrwale zakłócają jakość życia.
Do najczęstszych objawów należą:
- Nieregularna miesiączka lub jej brak
- Nadmierne zmęczenie, mimo wystarczającej ilości snu
- Nagłe zmiany nastroju, rozdrażnienie, lęki
- Problemy ze snem, bezsenność lub przeciwnie – nadmierna senność
- Zwiększone łaknienie na słodycze lub niekontrolowane zachcianki
- Przybieranie na wadze, zwłaszcza w okolicy brzucha
- Trądzik, zwłaszcza w dorosłości
- Wypadanie włosów lub ich przerzedzenie
- Obniżone libido
- Zimne kończyny, uczucie zimna
- Sucha skóra, łamliwe paznokcie
Brzmi znajomo? Nic dziwnego. Zmiany hormonalne dotykają milionów ludzi – zwłaszcza kobiet – i często rozwijają się stopniowo, w ciągu tygodni lub miesięcy. Szczególnie po porodzie, w okresie perimenopauzy lub przy chronicznym stresie organizm łatwo może stracić równowagę.
Kto jest najbardziej zagrożony?
Nierównowaga hormonalna nie dotyczy tylko kobiet w okresie menopauzy, jak często błędnie się uważa. Dotyka także młodych kobiet, zwykle w okresie dojrzewania, ciąży lub po porodzie. Ale także mężczyźni mogą cierpieć z powodu spadku testosteronu, co objawia się zmęczeniem, obniżoną motywacją czy problemami z erekcją.
Szczególnie niepokojące jest, że rośnie liczba młodych kobiet z zespołem policystycznych jajników (PCOS), który jest bezpośrednio związany z nierównowagą hormonalną. Ten stan może wpływać na płodność, jakość skóry, wagę i samopoczucie psychiczne.
Za to najczęściej odpowiada styl życia: nadmiar stresu, brak snu, jednostronna dieta, chemikalia w kosmetykach i otoczeniu, a także przewlekłe stosowanie antykoncepcji hormonalnej lub toksyny środowiskowe, które zakłócają układ hormonalny.
Wypróbuj nasze naturalne produkty
Ukryty wpływ środowiska i stylu życia
Może cię zaskoczyć, że hormony wpływa również to, co jemy, jak oddychamy i w jakim środowisku śpimy. Wiele produktów codziennego użytku – od plastikowych opakowań, przez kosmetyki, po środki czystości – zawiera tzw. endokrynne disruptory. Te substancje naśladują lub blokują sygnały hormonalne w organizmie i długoterminowo mogą zakłócać równowagę.
Na przykład powszechne ftalany w perfumach, BPA w plastikowych butelkach czy parabeny w kosmetykach mogą wpływać na poziomy estrogenu i prowadzić do wielu problemów, w tym niepłodności, obniżonej odporności czy problemów z tarczycą.
Właśnie dlatego coraz więcej osób zwraca się ku naturalnym alternatywom – ekologicznej kosmetyce, nietoksycznemu sprzątaniu i zrównoważonemu stylowi życia. Zmniejszenie obciążenia organizmu nie oznacza tylko "zdrowego odżywiania", ale także przemyślenie tego, co codziennie nakładamy na skórę lub jakie środki używamy w domu.
Co możesz zrobić, aby przywrócić równowagę?
Przywrócenie równowagi hormonalnej nie jest kwestią jednego dnia. Wymaga cierpliwego podejścia, całkowitej zmiany nawyków, a w niektórych przypadkach również pomocy specjalistycznej. Jednym z najważniejszych kroków jest wsłuchiwanie się w swoje ciało i zauważanie sygnałów, które wysyła.
Chcesz mieć hormony przynajmniej trochę pod kontrolą? Spróbuj kilku prostych rzeczy, które naprawdę mogą ci w tym pomóc – na przykład zapewnij sobie regularny i przede wszystkim jakościowy sen, co najmniej zalecane 7–9 godzin i najlepiej bez niebieskiego światła przed snem. Zmniejsz stres – czy to przez jogę, ćwiczenia oddechowe czy po prostu przez to, że czasem usiądziesz i nic nie zrobisz. Na talerzu umieszczaj więcej zdrowych tłuszczów, błonnika i białka, a mniej przetworzonych gotowych potraw. Kofeinę i alkohol zostaw raczej na wyjątkowe okazje, ponieważ nadnercza i wątroba na pewno nie będą ci za to wdzięczne. Z ruchem nie przesadzaj – regularnie tak, ale nie musisz się wykańczać. Bonus? Zastąp chemię naturalnymi rzeczami – czy to w kosmetykach, czy środkach czystości – twoje ciało to doceni.
Wypróbuj nasze naturalne produkty
Przykładem może być historia Lenki (35), która po porodzie cierpiała na silne zmęczenie, wahania nastroju i problemy ze skórą. Lekarze nie znaleźli przyczyny, więc sama zaczęła szukać. Wyeliminowała ze swojej kosmetyki sztuczne substancje zapachowe, zastąpiła zwykłe środki czystości ekologicznymi i zaczęła gotować z świeżych składników. W ciągu trzech miesięcy zauważyła zmiany – nie tylko fizyczne, ale i psychiczne. „Po raz pierwszy od dłuższego czasu poczułam, że moje ciało znowu odetchnęło," mówi.
Kiedy szukać pomocy specjalisty?
Są sytuacje, w których zmiana stylu życia nie wystarcza. Jeśli objawy się pogarszają lub utrzymują przez kilka miesięcy, warto odwiedzić endokrynologa, ginekologa lub lekarza medycyny funkcjonalnej. Za pomocą badań krwi można ocenić poziomy hormonów, w tym tarczycy, kortyzolu, estrogenów czy progesteronu.
W niektórych przypadkach może być konieczne zastosowanie celowanej terapii, ale często wystarcza wsparcie ziołowe – na przykład maca, koniczyna, niepokalanek czy ashwaganda, które pomagają naturalnie harmonizować system hormonalny. Efekt nie objawia się jednak z dnia na dzień, trzeba poczekać kilka tygodni.
Jak mówi znana amerykańska lekarka Aviva Romm: „Równowaga hormonalna nie jest luksusem – to podstawowa potrzeba zdrowego życia." I właśnie jej przywrócenie może być kluczem do tego, abyśmy znowu czuli się dobrze we własnym ciele.
W czasach, gdy rozregulowane hormony są tematem coraz większej liczby ludzi, zyskuje na znaczeniu podejście, które kładzie nacisk na holistyczne spojrzenie na zdrowie – nie tylko na objawy, ale także na środowisko, dietę, psychikę i ogólny rytm życia. Ponieważ ciało nie jest maszyną, ale czułym orkiestrą, która potrzebuje strojenia. A to zaczyna się od codziennych decyzji – co jemy, czym się smarujemy, jak śpimy i jak o siebie dbamy.
Rozregulowane hormony nie są tylko diagnozą – to wołanie ciała o uwagę. Słuchanie oznacza leczenie.
